De basiliek van St. Odiliënberg is niet zo oud als ze lijkt. Nadat ze ten gevolge van het oplazen van de torens begin 1945 zwaar beschadigd was geraakt, werd ze in 1949-1951 naar de plannen van architect Alphons Boosten herbouwd en op 9 mei 1951 door de Roermondse bisschop Mgr. G. Lemmens plechtig geconsacreerd. Vanwege de betekenis van de kerk voor de streek (rustplaats van de ‘Gelderse missionarissen’ Wiro, Plechelmus en Otgerus) kreeg de kerk in 1957 de eretitel ‘basilica minor‘. De gebrandschilderde ramen werden ontworpen door de bekende glazenier Joep Nicolas, terwijl zijn echtgenote Suzanne Nijs tekende voor de kruiswegstaties. Beiden vonden hun laatste rustplaats in de schaduw van de basiliek. Sinds 17 mei 2021 zijn de unieke 12e-eeuwse apostelbeelden van Jacobus en Johannes weer in de basiliek te bewonderen. Tijdens de grootscheepse restauratie (herbouw) van de kerk onder pastoor Michael Willemsen werden ze in 1878 teruggevonden. Om aan de voor de restauratie benodigde geld te komen werden ze echter door bemiddeling van de bekende Roermondse architect Pierre Cuypers aan het pas gebouwde Rijkmuseum in Amsterdam verkocht waar ze lang tentoongesteld zijn geweest.
kosteres: Marlou Roeleveld (coördinator), tel. 06 – 339 29 470
De basiliek is gedurende de maanden mei tot en met september geopend op zondagmiddag van 13.30 tot 17.00 uur, tevens op woensdag- en zaterdagmiddag van 13.30 tot 15.00 uur. Op zondag bestaat om 17.00 uur de mogelijkheid om de gezongen (Latijnse) Vespers bij te wonen. Voor bezichtiging en/of rondleiding op andere dagen kan men terecht bij voornoemde kosteres, bij het parochiebureau van St. Odiliënberg of rechtstreeks via: basiliekwacht@roerkerken.nl of tel. 06 – 33 92 94 70. Ook kan men voor meer informatie over (het interieur van) de basiliek in het nabijgelegen Roerstreekmuseum terecht.
Het orgel van de basiliek betreft het inmiddels alweer zesde orgel in deze kerk en werd gebouwd door fa. Vermeulen uit Weert. Het werd eind 1983 in gebruik genomen en ingezegend. Bij de bouw werd gebruik gemaakt van een ouder (door fa. Franssen uit Roermond gebouwd) orgel uit de kerk van Brabantse Gerwen. Toen daar in 1967 een nieuwe kerk gereed kwam, was het niet mogelijk het orgel over te plaatsen naar de nieuwe kerk. Het gehele binnenwerk (windlade, pijpwerk en mechaniek was van een dusdanige slechte kwaliteit dat een eventuele restauratie hiervan niet verantwoord was. De eikenhouten kas (met “een front van grote allure”), gemaakt door fa. Goossens uit ’s Hertogenbosch en de bijbehorende frontpijpen dateren uit 1868. Het orgel telt momenteel 20 sprekende registers (met 1362 sprekende pijpen, waarvan 138 van hout). Voor meer informatie: orgelstichting@roerkerken.nl.
Sint Odiliënberg – katholieke parochiekerk van de HH. Wiro, Plechelmus en Otgerus (Regensburg 1997) in de serie: Kleine Gidsen voor Kunstmonumenten van Schnell & Steiner nr. 2297) – nog verkrijgbaar
Gerard Sars: Kroniek van de orgels van Sint Odiliënberg (1990?) – nog verkrijgbaar
Jaak Slangen: Diesse heylighe berch inde schoen kercke – een geschiedenis van de basiliek van Sint-Odiliënberg (2016) – nog verkrijgbaar